SÀIGÒN CỦA TÔI Sàigòn vẫn rất dễ thương Cái tên dù lạ con đường vẫn quen Tôi hay “viện dẫn” hai câu thơ của mình mỗi khi phải hồi âm một cánh thư xa nào đó, thường là câu hỏi “Sàigòn bây giờ ra sao?”Thật ra trong cảm nhận của tôi, Sàigòn vẫn thế. Bởi dù trải qua nhiêu bao biến cố thăng trầm, thì Sàigòn, « Hòn Ngọc Viễn Đông », thủ đô trong những trái tim miền Nam ngày nào vẫn không bao giờ thay đổi. Sàigòn của một thời tôi mới lớn, những “con đường tình ta đi” Duy Tân, Trần Quý Cáp, Tú Xương, Công Lý. Những chiều bát phố Lê Lợi, Tự Do. Những rạp cine. Món bánh tôm hẻm Casino (Sàigòn). Những xe bò viên Nguyễn Thiện Thuật. Bánh mì thịt trước chợ Trương Minh Giảng, gỏi đu đủ – khô bò – nước mía Viễn Đông (góc Lê Lợi – Pasteur)…
Sàigòn của tôi “sáng nắng
chiều mưa”. Mưa như được lập trình sẵn. Hoặc chiều hoặc sáng, có
khi… cùng giờ nên người Sàigòn có thể nhởn nhơ bát phố khi “cơn
mưa qua”, rất ít khi mưa như… đòi nợ, điều này những năm gần đây
hình như thay đổi, mưa dầm và mưa… mất trật tự, người Sàigòn vốn
quen kiểu “xưa” chẳng biết đâu mà lần! Nắng Sàigòn không quá gắt.
Có lẽ nhờ thế nên mới chợt mát chỉ qua màu áo lụa Hà
Đông.
Sàigòn của tôi có những
ngôi trường đi vào thơ và nhạc như Văn Khoa, Luật, Gia Long, Trưng
Vương, những con đường địa chỉ báo như Lê Lai, Phạm Ngũ Lão… Hồn
đất và hồn người quyện nhau hồn hậu, chân tình.
Sàigòn của tôi Quốc vương
Cam-bốt từng du học, người Sàigòn chê hàng Thái, không thèm xài
Colgate vì đã có kem Hynos “anh yêu em, anh yêu luôn kem” xịn
hơn.
Sàigòn của tôi trẻ – luôn
luôn trẻ. Không phải vì thiếu phố cổ hay người Sàigòn không thích
“ra vẻ cụ” mà vì Sàigòn luôn luôn mới, hồn nhiên và dễ thương,
không điệu đà, kệch cỡm. Sàigòn của tôi còn nhiều hơn thế….
Không diễn tả hết dù văn hóa cách mấy. Chỉ giản dị như lời hát
“Sàigòn đẹp lắm! Sàigòn ơi! Sàigòn ơi!”
Đại lộ Lê
Lợi
Không lớn lao gì, kỷ niệm
chỉ chứa đầy ngăn cặp học trò. Sự ồn ào sống động, dễ thương của
vùng đất và con người. Đi xa, cứ về đến cầu Sàigòn hay cầu Bình
Điền là coi như đến nhà.
Như bạn bè cùng trang lứa,
tôi giữ Sàigòn như giữ chính cuộc đời mình. Khóc một ngày khi
thương xá Tam Đa bị thiêu rụi. Thức một đêm khi Eden bị đập bỏ. Có
thể thay vào sẽ là một tòa nhà đẹp hơn, nhưng Eden của ngày
nào:
“Qua hành lang Eden ghi kỷ
niệm Buổi chiều mưa hai đứa đứng bên
thềm Anh che cho em khỏi ướt
tà áo tím Anh quen rồi, không
lạnh – lính mà em!”
Thì không
bao giờ còn nữa …
Một góc chợ Bến Thành, Sàigòn năm 1965.
Ảnh:
Robert Gauthier.
Hơn sáu mươi năm hãnh diện
làm “dân Sàigòn”. Bỗng chợt giật mình tự hỏi, có khi nào người ta
phù phép để Sàigòn biến mất không nhỉ? Có khi nào Vương Cung
Thánh Đường, chợ Bến Thành, bưu điện Sàigòn, một sớm mai thức dậy
người Sàigòn ngơ ngác hay tin sẽ trở thành trung tâm thương mại,
cao ốc chọc trời… Ôi! Sàigòn của tôi !!
Tôi vẫn nói vui rằng mình
giữ lại “Sàigòn xưa”. Từng tên đường, góc phố, giữ lại những buổi
chiều hẹn hò: “Uống ly chanh đường, uống môi em ngọt” và giữ lại
mãi mãi,những dấu yêu xưa!
Và rồi lại buốt tim khi
nghĩ đến một ngày nào “Sàigòn của tôi” sẽ chỉ còn là hoài
niệm…. Vô tình ai đó sẽ tìm thấy trong những trang sách hằn dấu
thời gian ở một hiệu sách cũ. Sàigòn ơi !
Nhà Văn hóa cuối đại lộ Lê
Lợi
Tôi gặp lại họ rất tình cờ,
trong một… tiệm sách cũ, nơi thường lưu lại những gì mà ta còn nhớ
hay đã quên. Những trang giấy đã không còn nguyên màu trắng. Những
dòng chữ như cũng nhạt theo năm tháng. Nhưng hình ảnh, dù phôi
pha, thì nụ cười, ánh mắt cũng gợi nhớ một thời ta đã sống. Thời
mà tên tuổi họ trên môi người hâm mộ Nghệ thuật thứ bảy, và họ
được gọi một cách trang trọng là tài tử minh tinh.
Đại lộ Nguyễn
Huệ
Chưa xa lắm nhưng cũng đủ
để quên những gì không muốn nhớ. Khi mà muốn xem phim người ta
không thể làm gì khác hơn là đến rạp, và cứ có phim hay là rạp
chật như nêm… Và rạp hát nào cũng treo đầy ảnh minh tinh tài tử,
không phải Hồng Kông, Hàn Quốc như bây giờ mà toàn Việt Nam. Tôi
say mê điện ảnh, dù chưa tới tuổi “đến rạp một mình” và yêu họ, dĩ
nhiên.
Viện Bảo tàng trong Thảo Cầm
Viên
Dạo đó chưa có những chương
trình giao lưu, tài tử điện ảnh, ca sĩ tân nhạc cũng chưa phải
“chạy sô” như bây giờ. Họ coi nghệ thuật như cứu cánh của đam mê
và cả cuộc sống thực tế, nghề tay trái hầu như không có.
Khách sạn Continental Palace và nhà Văn
hóa
Chẳng ai nghe nói Thẩm Thúy
Hằng phải đi… biểu diễn tân nhạc để kiếm thêm, cũng không thấy
Kiều Chinh tham gia chương trình “đại nhạc hội”. Họ cũng chẳng
đóng cùng lúc hai, ba phim như các diễn viên “đắt khách” bây giờ.
Dù đó là những tên tuổi lớn của điện ảnh Sàigòn thuở ấy, những
tên tuổi mà lứa tuổi 40, 50 hôm nay, nếu yêu điện ảnh khó mà quên
được.
Người dân nghỉ ngơi dưới bóng cây trong Thảo
Cầm Viên.
Một Kiều Chinh tuyệt vời
trong “Hồi Chuông Thiên Mụ”, Thẩm Thúy Hằng với “Người Đẹp Bình
Dương”, Kiều Nguyệt Nga – Thu Trang trong “Lục Vân Tiên”, Túy
Phượng diễm kiều với vai Công chúa của “Thạch Sanh – Lý Thông”…
Phía trước chợ Bến
Thành.
Tôi yêu nét thùy mị của Thu
Trang, vẻ sắc sảo của Kiều Chinh, và nét đẹp duyên dáng Thẩm Thúy
Hằng. Nam tài tử có La Thoại Tân, Anh Tứ, Lê Quỳnh, Anh Sơn, Đoàn
Châu Mậu, Tâm Phan, Huy Cường, Trần Quang… Vân Hùng chuyên đóng
kịch với kỳ nữ Kim Cương, thỉnh thoảng cũng “lên phim”. Rất nhiều,
thời nào thì nghệ thuật cũng cần rất nhiều. Dù trong số họ không
phải ai cũng đến được vinh quang, và để hoàn thành tác phẩm nghệ
thuật, không chỉ có diễn viên chính.
Đền Kỷ Niệm trong Thảo Cầm Viên Sàigòn.
Con đường chính trong Thảo Cầm
Viên
Tình cờ gặp lại họ trong
tiệm sách cũ. Nơi mà quá khứ lẫn với hiện tại, nơi mà thời gian
chừng như bất lực, tôi thấy chút vui pha lẫn ngậm ngùi khi bắt gặp
Lê Hoàng Hoa thời “mới làm quen với máy quay”, một Lê Mộng Hoàng
hơn ba mươi năm về trước vẫn nhăn nhó… như bây giờ. Nụ cười Kiều
Chinh và ánh mắt Thu Trang vẫn còn đó….
Nhà Văn hóa cuối đại lộ Lê
Lợi
Một thời tôi đã lớn lên
cùng với tên tuổi họ. Rồi tất cả bỗng như không còn, bỗng như chưa
từng có. Người ta trôi theo nhịp sống bằng những cách khác nhau,
và lưu giữ hay xóa đi dĩ vãng tùy thuộc mỗi người. Có điều chắc
chắn rằng những gì đã có thì vẫn còn đâu đó, và ta sẽ gặp khi tình
cờ một lúc nào đó đảo ngược được thời gian…
Và… thời gian đã đảo ngược
với tôi, trong một tiệm sách cũ… Tình cờ……!
Quầy giải khát vỉa hẻ trên đường Gia
Long
Em bé bán
mía ghim
Ông lão đạp xích lô trên đường Gia
Long.
Các em bé bán chổi lông gà ở đường Tự
Do
Quầy thuốc lá ở góc phố Lê Lợi – Phan Bội
Châu cạnh chợ Bến Thành
Bên trong chợ Tôn Thất Đạm, anh chàng SVSQ
Thủ Đức lang thang tìm hàng trong dịp nghỉ phép cuối tuần.
Ngoài cổng khách sạn Catinat trên đường Tự
Do
Thiếu nữ Sàigòn trong một quán cà
phê
Gánh hàng nem nướng ở góc đường Nguyễn Huệ –
Ngô Đức Kế….
Đò ngang trên sông Sàigòn
Những con đò trên
bến
Chiến hạm Mỹ trên sông Sàigòn
Khu vực bến Bạch
Đằng
Tòa Đại sứ Mỹ góc đường Hàm Nghi – Võ Di
Nguy
Khu chợ cũ trên đường Hàm
Nghi
Quán nhậu bình dân gần kho bạc góc đường Nguyễn Huệ – Ngô Đức Kế
Ns Nguyễn Văn Tuyên (lúc về già) và Ns Trần Văn Khê (lúc trẻ tại Pháp 1951) (Creative Commons)
Một Kiếp Hoa của Nguyễn Văn Tuyên được xem như là bản nhạc đầu tiên của tân nhạc Việt Nam mở đầu cho nhạc Việt chuyển từ các làn điệu ngũ cung sang các sáng tác cách tân theo các điệu thức Tây phương
Giáo sư Nhạc sĩ Trần Văn Khê được nhiều người biết đến như một nhà nghiên cứu âm nhạc.
It ai biết rằng ông có một sáng tác hiếm hoi Đi chơi Chùa Hương phổ thơ Nguyễn Nhược Pháp sáng tác vào năm 1942 lúc đang học trường Y Hà Nội.
Bài hát này dài đến hơn 13 phút có lẽ vì vậy mà ít có có bản ghi âm của nó.
Bài Một Kiếp Hoa của nhạc sĩ Nguyên Văn Tuyên cũng hiếm có bản ghi âm.
Trong Chương trình Nhạc Việt Xưa & Nay lần này, Mai Hoa và Tuấn Tôn xin giới thiệu hai bài hát rất xưa và khá khó tìm này với mong muốn giúp quý vị có thêm tư liệu để hiểu hơn về những ngày đầu của tân nhạc Việt Nam.
Bản nhạc Một Kiếp Hoa của Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tuyên.
Dang Hoanh Loan
Ajoutée le 17 nov. 2018
Trong Ca trù tể cách Gửi Thư là thể cách tương đối dễ hát nên rất nhiều đào nương thường chọn thể cách này để biểu diễn. Tuy nhiên để hát hay thể cách gửi thư lại rất khó. Bằng chất giọng « trời cho » và sự khổ luyện, Đinh Thị Vân đã hát rất hay thể cách này. Đây là thể cách đã giúp Đinh Thị Vân đạt giải cao trong cuộc thi Tài năng. Người đệm đàn là kép đàn Nguyễn Văn Tuyến, người đã đạt giải A kép đàn tài năng.
Ba chương trình hòa nhạc với sự quy tụ của hơn 20 nghệ sĩ quốc tế đẳng
cấp và những nghệ sĩ nhạc cổ điển xuất sắc nhất của Việt Nam đang có
hoạt động biểu diễn trong và nước ngoài, sẽ mang đến những khoảnh khắc
thú vị tại Liên hoan Âm nhạc Việt Nam Connection 2018, do Nhà hát Giao
hưởng Nhạc Vũ kịch TP HCM (HBSO) tổ chức, diễn ra lúc 20 giờ ngày 18-8,
16 giờ và 20 giờ ngày 19-8 tại Nhà hát Thành phố.
Liên hoan Âm nhạc Connection được thành lập vào năm 2015 bởi tiến sĩ
Chương Vũ, một trong những nghệ sĩ violin xuất sắc người Mỹ gốc Việt và
tiến sĩ – NSƯT Bùi Công Duy, nghệ sĩ violin Việt Nam đẳng cấp quốc tế.
Với mục đích chính là biểu diễn và giảng dạy âm nhạc cổ điển, Liên hoan
Âm nhạc Vietnam Connection là nơi hội tụ các nghệ sĩ tầm cỡ quốc tế cùng
các nghệ sĩ tên tuổi của Việt Nam đang hoạt động ở nước ngoài và trong
nước.
Từ năm 2015, Liên hoan Âm nhạc Connection trở thành nơi
trình diễn những chương trình nghệ thuật đặc biệt được công chúng đón
chờ hằng năm, mang đến những giá trị nghệ thuật cao trong đời sống văn
hóa nghệ thuật.
Chương trình đầu tiên với tên gọi « Stephanie Chase
và những người bạn » diễn ra lúc 20 giờ ngày 18-8 do Stephanie Chase,
nghệ sĩ violin tên tuổi ở Mỹ và là một trong những cây violin nổi tiếng
nhất thế giới tình diễn. Cô đã trình diễn cùng hơn 170 dàn nhạc trên
khắp thế giới nên sự xuất hiện của cô tại Việt Nam là đặc biệt quan
trọng cho sự kiện âm nhạc này.
Trong phần 1 của chương trình, cô
sẽ trình bày bộ tác phẩm nổi tiếng « Bốn mùa » của Vivaldi với dàn nhạc
giao hưởng HBSO. Đây là 4 bản concerto dành cho violin tương ứng với 4
mùa trong một năm.
Sau giờ nghỉ giải lao, cô sẽ tiếp tục trình
diễn bản concerto cung rê thứ dành cho 2 violin của Bach. Cùng biểu diễn
với Stephanie Chase tác phẩm này là nghệ sĩ violin đẳng cấp quốc tế
NSƯT Bùi Công Duy.
Bản concerto cung si thứ của Vivaldi dành cho 4
violin với sự tham gia trình diễn của 4 nghệ sĩ violin (Stephanie
Chase, Zhan Shu, Hoàng Linh Chị và Vũ Việt Chương) sẽ là cái kết đẹp cho
chương trình.
Stephanie Chase, nghệ sĩ violin trình diễn trong liên hoan. (Ảnh do ban tổ chức cung cấp)
Stephanie Chase sẽ vừa dẫn dắt dàn nhạc vừa là nghệ sĩ độc tấu trong các tác phẩm được biểu diễn.
Buổi
hòa nhạc của tứ tấu Quatour Arod sẽ bắt đầu lúc 16 giờ ngày 19-8.
Quatour Arod được thành lập vào năm 2013, là một tứ tấu đàn dây trẻ đến
từ Pháp với 4 nam nghệ sĩ tài năng. Quatour Arod đã đạt được rất nhiều
thành tích xuất sắc và giành giải nhất trong nhiều cuộc thi.
Chương
trình biểu diễn sẽ mở đầu bằng tác phẩm Tứ tấu « The Rider » số 3 của
Haydn. Sau đó, nhóm sẽ trình diễn « Al’ Asr » của Benjamin Attahir, một
nhà soạn nhạc mà nhóm đã làm việc chung rất nhiều lần. Đây sẽ là lần
công diễn đầu tiên của tác phẩm này tại Việt Nam.
Đêm
Gala Concert vào lúc 20 giờ ngày 19-8, sẽ là đêm dành cho các bản
concerto cho nhiều nhạc cụ solo. Đây sẽ là đêm hội tụ những ngôi sao với
Stephanie Chase, NSƯT Bùi Công Duy cùng những tên tuổi khác, nghệ sĩ
violin người Canada Christina Bouey sẽ là concertmaster của đêm diễn.
Buổi hòa nhạc sẽ biểu diễn các tác phẩm concerto dành cho 2 violin và 2
cello của Vivaldi, bản Brandenburg concerto số 2 của Bach, Grand Duo
concerto dành cho violin và double bass của Giovanni Bottesini,
Introduction và Allegro dành cho tứ tấu đàn dây và dàn nhạc cụ dây của
Elgar và Sinfonia concertante dành cho oboe, clarinet, horn và bassoon
của Mozart.
Chương trình còn có sự tham gia của các nghệ sĩ quốc tế khác: Katie Wikesberg (violin), Michael Sinicropi (trumpet), Bronwyn Banerdt (cello), Jeff Bradetich và Gudrun Raschen (double-bass), Colin Brookes và Andrew Wickesberg (viola), William Scharnberg (horn), John Scott (clarinet) và Elliot Figg (harpsichord). Liên hoan được giới chuyên môn đánh giá là sự kiện âm nhạc đáng chú ý với khán giả yêu nhạc, đặc biệt nhạc cổ điển, với những tác phẩm đỉnh cao được trình diễn.
TRẦN VĂN KHÊ & TRẦN QUANG HẢI 